De Belgische advocaat Jacques de Liedekerke, die in 2022 overleed, begon het wijngoed in de jaren 70 van de vorige eeuw, met de bedoeling om Sasso di Fata, een bijzonder wijngaardperceel, in ere te herstellen. Dit kostte hem 30 jaar, en pas in 2006 werd het perceel opnieuw beplant. In 2020 werd zijn kleinzoon James Marshall wijnmaker. Hij begon het 1 ha grote perceel Montalceto  met sangiovese te beplanten, op 20 km van de winery.

Wijngaarden

Het landgoed bestaat uit 60 ha bos, 5,5 ha wijngaarden en 3 ha olijfgaarden. De wijngaarden werden in kaart gebracht met als uitgangspunt de fijnkorrelige onderbodems. Ze vormen een lappendeken van kleine wijngaarden in een gebied met een straal van 30 km. Ze liggen meestal geïsoleerd, omgeven door bossen.

Bodemonderzoek

James Marshall ging verder met het werk van zijn grootvader. Hij richt zijn aandacht op de interactie tussen ondergrond en wijnstok en op het classificeren en begrijpen van de kwaliteit van verschillende soorten onderbodems. Na bijna 20 jaar onderzoek, tests en pogingen, hadden de geproduceerde wijnen in 2019 eindelijk de identiteit van de wijngaard, ook al voldeden ze nog niet volledig aan het potentieel.

De ondergrond van de wijngaarden van Tenuta Licinia bestaat uit een gelaagde, zeer brokkelige galestro klei-schist. De bovenlaag is dun, ongeveer 5-15 cm, waardoor de wortels water kunnen opnemen uit interessantere ondergrondstructuren in plaats van vruchtbaardere bovengronden. Door de brokkelige aard van de rotsen kunnen de wortels diep in de ondergrond doordringen, terwijl de lagen in de rotsen overtollig water vrij laten weglopen.

De klei in de rotsen slaat kleine hoeveelheden water op om de wijnstok gezond te houden en de grond koel te houden. De wijnstokken die op deze leistenen zijn geplant, drukken een grafiet- en zoutelement uit. Omdat het een ondergrondstructuur op basis van klei is, hebben de wijnen een natuurlijke complexiteit en dichtheid en een dimensie van rozenblaadjes komt voort uit de interactie tussen de leisteen en de cabernet sauvignon- en cabernet franc wijnstokken.

Geologische benadering van micropercelen

De focus op specifieke geologie onderscheidt Tenuta Licinia van andere Toscaanse wijnhuizen, die een verschillende opvatting van terroir hebben. Onderbodems zijn immers bepalend voor de kwaliteit en identiteit van wijn. In Toscane zijn ze zeer wisselend en fragmentarisch. Tenuta Licinia is bezig met het identificeren van kleine, zeldzame percelen met potentieel van wereldklasse, die zijn vergeten of over het hoofd zijn gezien, op een afstand tot 20 km.

Sangiovese

James Marshall werkt aan een nieuw sangiovese cru-project dat op de onderbodem is gebaseerd. Na de ondergrond van meer dan 100 wijngaarden en olijfgaarden in de regio te hebben bekeken, identificeerde hij in 2022 een perceel van 1,5 ha, dat volgens hem zeer interessante territoriale sangiovese-wijnen kan produceren. Hij gaat er de 21 jaar oude wijnstokken snoeien, zodat deze wijnen van hogere kwaliteit kunnen produceren.

Biologisch met biodynamische accenten

In de biologisch gecertificeerde wijngaarden past James ook enkele biodynamische praktijken toe (loshouden van de bodem en gebruik van natuurlijke koehoornmest om het micro-organisme levend te houden) en werkt hij met zeer lage opbrengsten (20 tot 35 hl/ha). Met als resultaat een verhoogde koolstofopname. Tegelijkertijd zijn het ecologisch behoud van de natuur en de gezondheid van het ecosysteem vaste prioriteiten. Bijen werden geïntroduceerd en alleen percelen met wijnstokken zijn omheind, zodat wilde dieren toegang hebben tot de omringende bosgebieden.

Stijl van de wijnen

Tenuta Licinia produceert kleine selecties single vineyard wijnen op verschillende terroirs.

De wijnen zijn zeer aromatisch met een sterk rozenbottel-element. Ze zijn intens en hebben krachtige minerale eigenschappen, verkregen door zachte, koele extractie en terughoudend houtgebruik. Wijnmaker is sinds 2019 James Marshall-Lockyer, de kleinzoon van de oprichter, consultant is Julien Lavenu uit Bordeaux.

Geproefd

Tenuta Licinia stuurde ter kennismaking en beoordeling drie proefflessen. De Nederlandse importeur is horecaleverancier Aventura Wines te Amsterdam. De vermelde prijzen zijn horecaprijzen ex BTW.

***(*) Montepolli 2019, Tenuta Licinia

Blend van 47% merlot, 22% cabernet sauvignon, 19% cabernet franc en 12% petit verdot uit de 2,5 ha grote Montepolli wijngaard op 360 m hoogte met stenige kalk-klei bodem. IGT Toscana Rosso. Expositie westzuidwest. Eerste, handmatige oogst, half oktober. Opvoeding 16 maanden in tweedejaars 500 liter vaten van Frans eiken. Alc. 14,5%. Horecaprijs € 20,00 ex BTW.

K diep robijnrood met nog steeds veel paars

G evenwichtige blend met tonen van zwarte en rode bessen, bramen, jeneverbessen en frambozen, levendig en spiritueel

S vlezig en sappig, zeer rijp fruit, bosbessenjam, delicate specerijen, alleraangenaamst elegant, uiterst zachte tannines

A erg mooie lengte met fijne bitters

T expressief en fraai van kwaliteit

**** Sasso di Fata 2019, Tenuta Licinia

Blend van 70% cabernet sauvignon, 25% cabernet franc en 5% petit verdot uit de 3,5 ha grote Sasso di Fata wijngaard. IGT Toscana Rosso. De kalkhoudende, goudkleurige en schilferachtige onderbodem is van het type galestro, de 20 cm dunne bovenlaag van kleileem bevat stukken rots en schilfers. Eerste, handmatige oogst, half oktober. Opvoeding 16 maanden in 500 liter vaten van Frans eiken, waarvan 33% nieuw. Zeer kleine productie. Alc. 14,5%. Horecaprijs € 50,00 ex BTW.

K diep geconcentreerd robijnrood, richting mahonie

G krachtig en diep geëvolueerd, zoetig fruit van cassis en rozen, kreupelhout en grafiet, specerijen en inkt, iets animaal, blauw geaderde kaas, bospaddenstoelen en wat peper

S confituur van frambozen, blauwe bessen, bramen en kruisbessen, fraaie zuren compenseren de alcohol, de houtinvloed brengt stevigheid maar overheerst niet

A zeer lang, zilt en tintelend, compote van rabarber

T complexe wijn met rustieke stijl, bijzonder veel karakter en spel van prachtig jammy fruit, alles voorbeeldig in balans, ontwikkelt zich prachtig in het glas, is nu al overheerlijk maar heeft zeker nog 20 jaar voor de boeg

****+ Sasso di Fata 2021, Tenuta Licinia

Deze wijn is nog niet uitgebracht, maar al wel gebotteld. Het etiket is met de hand van het jaartal voorzien. Met de positieve ervaring van de oogst 2019 werden enkele wijzigingen doorgevoerd en in 2021 werd een wijn geproduceerd met de volledige identiteit van de wijngaard. In sommige opzichten kan 2019 worden beschouwd als het prototype en 2021 als de definitieve eerste jaargang van Sasso di Fata. Alc. 14,5%. De prijs zal niet veel verschillen van die van 2019. Sasso di Fata 2021 drukt de eigenschappen van het terroir op drie manieren uit:

1. Aromatisch: de wijn heeft een sterk bloemig aroma (rijpe rozen) dat uitgesproken en gedefinieerd is (kalkhoudend leisteeneffect);
2. Mineraal: de bodem heeft een zoute kant (leisteenoorsprong) en een grafietkant (interactie tussen cabernet sauvignon en de brokkelige ondergrond);
3. Textuur: de tannines zijn fluweelzacht (leisteen maar ook andere kwalitatieve ondergrond), weelderig (zowel een weerspiegeling van Toscane als van de bodem) en zijn in het voorste deel van de mond aanwezig (leisteen).

K zeer diep paarsrood, tot aan de rand

G prachtige, zuivere focus van zilt bosfruit: bramen, cassis en frambozen, elegante toon van rozen en inkt, diep en complex

S overtuigt direct met precisie van subliem fruit dat voor een zoetimpressie zorgt, samen met zwarte peper, vlezige tannines en fraaie zuren, volledig in balans, perfect geïntegreerd hout van eersteklas vaten

A zeer lang, lenig en gestructureerd, de peper blijft lang doorgaan en de wijn wordt met openstaan meer confituurachtig

T een wijn van hoog niveau, dat begint bij de geur en zich rechtlijnig voortzet in de intense, loepzuivere, zeer elegante smaak, alles hecht in balans, nu al heerlijk om te drinken