Zacht klimaat

Het klimaat in de Prosecco streek is gematigd. De winter duurt er lang, maar is niet streng. De zomer is warm, maar niet te heet. In het gebied van de Rive is het gemiddeld koeler door de Bora, een koude wind uit de Dolomieten. Er is een flink verschil tussen dag- en nachttemperatuur. Tijdens de oogst is het overdag 28°C en er wordt daarom bij zonsopgang begonnen met plukken.

Prosecco Superiore Conegliano Valdobbiadene DOCG

Het landschap bestaat hier uit heuvels, variërend in hoogte van 50 tot 500 meter, die tot 70% steil kunnen zijn. Deze DOCG is geldig in 15 gemeentes halverwege de Adriatische Zee en de Dolomieten:

Prosecco Conegliano Valdobbiadene Superiore DOCG moet van minimaal 85% glera druiven zijn gemaakt, met een maximum van 15% aan lokale druivenrassen (verdiso, bianchetta, perera, glera lunga, pinot bianco, pinot grigio, pinot nero of chardonnay). Er geldt per ha een maximale opbrengst aan druiven van 135 quintale, wat na vinificatie neerkomt op 68 hl/ha.

Prosecco Superiore Conegliano Valdobbiadene DOCG Rive

Dit is een nieuwe categorie Prosecco, een soort Premier Cru. Rive is dialect voor steile wijngaard. Er zijn 43 verschillende Rive, kleine cru’s met diverse microklimaten, grote verschillen in dag- en nachttemperatuur en met een scala aan bodemsoorten, waar bijzondere terroirwijnen geproduceerd worden. Voor deze wijnen – afkomstig uit één 12 gemeenten en 31 gehuchten - geldt per ha een maximale opbrengst aan handmatig geoogste druiven van 130 quintale, wat na vinificatie neerkomt op 65 hl/ha. De meeste producenten zitten hier echter flink onder, door enerzijds in de wijngaard flink te snoeien en anderzijds de druiven zeer zachtjes te persen. De naam van de Rive en het oogstjaar moeten op het etiket worden vermeld. De DOCG geldt alleen voor spumante.

Om een paar voorbeelden te noemen, de wijnen van Rive di Santo Stefano, waaronder deels Cartizze valt, zijn elegant, geparfumeerd en complex. Die van Rive di Farra di Soligo hebben een markante, bijna zilte aantrekkelijkheid; die van Rive di Ogliano (Conegliano) zijn warm, sappig en rijk; die van Rive di Susegana zijn stevig gestructureerd; en die van Rive di Rolle (gletsjerbodem met klei, zandsteen, mergel; veel regen) hebben aroma’s van perzik en bloemen met een hoge zuurgraad. Dit zijn de 43 Rive:

Vinificatie

Van 100 kg druiven mag maximaal 70 liter most worden geperst, zodat alleen de eerste persing mag worden gebruikt. De eerste gisting vindt plaats op rvs tanks bij 18-20°C en duurt 15 tot 20 dagen.

Aan de basiswijnen worden suiker en gistculturen toegevoegd, waarna deze opnieuw worden vergist in grote rvs autoclaven (druktanks), volgens de Metodo Martinotti (Méthode Charmat). Hierdoor behoudt de wijn zijn belangrijkste karakteristieken, frisheid en florale fruitigheid. De tweede gisting duurt minstens 30 dagen, maar er zijn ook producenten die de gisting 60-90 dagen laten duren, om meer complexiteit te bereiken door een langer verblijf op de lie. Bij het bottelen wordt via een tangentiale filter het depot uit de wijn verwijderd.

De Metodo Martinotti is aanzienlijk goedkoper dan de Metodo Col Fondo (Méthode Traditionnelle). Er zijn enkele producenten die experimenteren met de tweede gisting op fles, die voor DOCG wijnen eveneens is toegestaan. Het Instituto Sperimentale per la Viticoltura verricht proefnemingen om de methode Col Fondo te verbeteren en aan te passen aan druiven en lokale omstandigheden.

Na de tweede gisting worden de verschillende tanks geblend tot een cuvée. Prosecco kan worden geproduceerd als Brut (tot 12 gram suiker per liter), Extra Dry (12 tot 17 gram suiker per liter) of Dry (17-32 gram suiker per liter). De Spumante hebben een voor mousserende wijn gebruikelijke koolzuurdruk van 5,5 bar, maar er wordt ook Frizzante gemaakt met minder koolzuur (2,5 bar). Het Consorzio is van plan om op termijn Frizzante te schrappen uit de DOCG.

Bortolomiol

Dit familiebedrijf – anno 1940 met wortels tot 1760 – is een van de vooraanstaande producenten van Prosecco. Het is gevestigd in de plaats Valdobbiadene. Consultant is de beroemde Italiaanse oenoloog Roberto Cipresso. Bortolomiol creëerde in 2010 het Green Mark protocol. Dit geeft de wijnboeren die druiven aanleveren richtlijnen en technieken betreffende milieuvriendelijke wijnbouw.

Ik ontving van de producent twee wijnen om te beoordelen. Hier volgen mijn notities.

***(*) Valdobbiadene Prosecco Superiore Brut DOCG Brut “Ius Naturae” 2018, Bortolomiol

100% glera van 2 ha wijngaarden met gecertificeerd biologische wijnbouw in het Parco della Filandetta. Snoeiwijze Doppio Capovolto (dubbele boogvormige Guyot). Begin september in 2 dagen geoogst, rendement 10 ton druiven per hectare. Vinificatie in autoclave volgens de methode Martinotti (aangepaste Charmat methode). Zacht geperst en vergist met geselecteerde gisten bij gecontroleerde temperatuur. Prise de mousse 25-30 dagen, 3 maanden sur lattes en 2 maanden flesrijping. Alc. 11,5%, zuren 5,5 g/l, restsuiker 10 g/l. Importeur: Bodegas Triple A c.broersma@bta-wijn.nl Horecaprijs € 10,75 ex BTW.
K bleek groengeel, overvloedige en aanhoudende mousse met flinke bellen

G zeer aantrekkelijk wit fruit, stuivend en expressief, zuivere accenten van bloemen en planten, goede concentratie

S fraaie inzet met o.a. meloen, perzik, honing en peer, lichte minerale achtergrond, doet denken aan gebak met marsepein, prima zuurgraad en uitgekiende balans, karaktervol

A gemiddelde lengte, alleszins aangenaam

T kwaliteits Prosecco waar je mee voor de dag kunt komen

**** Valdobbiadene Prosecco Superiore Brut Nature DOCG Rive di Santo Stefano “70th Anniversary” 2017, Bortolomiol

Uitgebracht ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan van Bortolomiol. 100% glera uit één wijngaard in de heuvels van de Rive Santo Stefano in Valdobbiadene. Snoeiwijze Capuccina Modificata, milieuvriendelijke wijnbouw. 18 september geoogst. Vinificatie in autoclave volgens de methode Martinotti (aangepaste Charmat methode). Zacht geperst en vergist met geselecteerde gisten bij gecontroleerde temperatuur. Prise de mousse 25-30 dagen, 3 maanden sur lattes en 1-2 maanden flesrijping. Alc. 12%, zuren 5,7 g/l, restsuiker 0  g/l. Productie 8.000 flessen. Importeur: Bodegas Triple A c.broersma@bta-wijn.nl Horecaprijs € 15,95 ex BTW.

K bleek geelgroen met een zweem van grijs, fraaie, zeer lang aanhoudende mousse met erg fijne belletjes

G complex en vrij krachtig met veel elegantie, subtiel fruit en jasmijn met fraaie kwaliteit en diepe nuances, stralend schoon en zuiver

S complexe, strakke inzet, gevolgd door romige, minerale concentratie die het fruit draagt, citrus en peer met amandelspijs, feilloos in balans, dosage blijkt volkomen overbodig te zijn: het terroir wordt niet gemaskeerd

A mooie lengte, blijft verfijnd, amandelen en lichte ziltheid

T prachtige Prosecco, een waar genot!