De wijnen van Gaillac

 

Geschiedenis

De wijngaard van Gaillac – een van de oudste van Frankrijk en zeker van het zuidwesten - staat bekend om zijn rijke en oude 2000-jarige geschiedenis. Bovendien hebben originele feiten, praktijken en gebruiken de Gaillac-wijngaard door de eeuwen heen zijn kracht en identiteit gegeven. Tot vandaag is een groot deel van dit wijn- en historisch erfgoed bewaard gebleven.

 

Geografie

De wijnstreek Gaillac ligt 50 km ten oosten van Toulouse in het noorden van het departement Tarn. Van het oosten van Albi, in het Cunac-gebied, tot Saint Sulpice, liggen de wijngaarden langs beide oevers van de Tarn. In het noorden begint de wijngaard een paar kilometer boven het middeleeuwse stadje Cordes-sur-Ciel en stort zich 40 kilometer naar het zuiden naar Graulhet.

 

Terroirs

Gaillac heeft een grote diversiteit aan terroirs, afwisselend met vlaktes en heuvels, die bevorderlijk zijn voor de wijnbouw. Men onderscheidt er zes:

• Terrassen op de linkeroever – 30 km lang, alluviale terrassen langs de Tarn, diepe zandbodems
• Hellingen op de rechteroever – groot gebied in de hele vallei van de Tarn, hellingen met kalk-klei bodems
• Plateau van Cordais – in het noorden op 200 tot 300 m hoogte, kalkbodem, lang groeiseizoen, de laatste streek om te oogsten
• Cunac – ten oosten van de stad Albi, kleibodem met grind, bovenlaag van leisteen,
• Cabanès – 20 km ten zuiden van de stad Gaillac, stenige bodem
• Lavaur – in de omgeving van de stad Lavaur in het zuidwesten, diepe stenige bodem

 

Klimaat

Gaillac heeft diverse klimatologische invloeden. De mediterrane hitte, gecombineerd met de oceanische vochtigheid van Bordeaux, zorgt voor ideale omstandigheden. Het klimaat heeft de juiste hoeveelheid vochtigheid van de Atlantische Oceaan, mediterrane hitte en een vleugje Autan-wind. Deze hete en uitdrogende wind uit Centraal-Afrika is uitstekend om de druiven optimaal te laten rijpen.

 

Druivenrassen

Ook hier is sprake van een grote diversiteit.

 

Voor witte wijn

 

Loin de l'oeil (of len de l’el)

Zeer oud lokaal druivenras. De naam verwijst naar de tros met een lange steel, die ver verwijderd is van de knop (het oog). Krachtig en productief, vroege rijping. Voor droge witte wijnen, maar ook voor wijn van laat geoogste druiven. Gaat heel goed samen in een blend met Mauzac.

 

Mauzac

Voornamelijk geteeld in Gaillac en Limoux, matig krachtig, behoorlijk productief. Bijzonder geschikt voor kalkrijke of klei-kalksteenbodems. Indien overrijp geoogst voor Gaillac Doux. Ook voor Gaillac Mousseux Méthode Ancestrale.

Ondenc

Gaillac, heeft de grootste aanplant. Was vrijwel verdwenen door de phylloxera-crisis, maar heeft dankzij enkele wijnbouwers geleidelijk zijn plaats in Gaillac herwonnen. Geeft droge witte wijnen met veel finesse. Uitstekend voor zoete wijnen van laat geoogste druiven.
 

Muscadelle

Tegenwoordig is muscadelle aanwezig in Gaillac, Bordeaux en verschillende regio's van de wereld. Muscadelle is erg vatbaar voor bepaalde ziekten, waaronder grijze schimmel.
De zoete versies zijn rijk zijn aan alcohol. Muscadelle heeft een lage zuurgraad. Er worden ook aromatische droge witte wijnen van gemaakt. In Gaillac wordt muscadelle vaak gebruikt om te blenden.

Verder wordt in Gaillac sauvignon blanc gebruikt.

 

Voor rode wijn

 

Braucol (of fer servadou)

Waarschijnlijk ontstaan in Spaans Baskenland en verspreid door pelgrims naar Santiago de Compostela. Soms ongemengd, maar meestal geblend.

Prunelart

Een van de oudste Gaillac druivenrassen. Vrijwel uitgestorven door de phylloxera, maar in 2008 opnieuw opgenomen in de lijst van druivenrassen van de AOC Gaillac. Slechts gebruikt door sommige wijnbouwers, met name om te blenden.

 

Duras

Zeer oude druivenras uit Gaillac, naar verluid afkomstig uit de Tarn. Was volledig verdwenen na de phylloxera-crisis. De terugkeer van duras begon in 1970 met de vermelding als verplicht rood druivenras voor de AOC Gaillac. Duras vraagt om arme, zanderige en kalkrijke bodems. De wijnen hebben een dieprode kleur en fijne tannines met kruidige en peperige aroma's. Meestal geblend met braucol of syrah.

 

Verder worden gebruikt syrah, gamay, merlot, cabernet franc en cabernet sauvignon.

 

Wijngaarden

• Oppervlakte: 6.800 ha, waarvan 3.150 ha AOP
• 68% rode wijnen en 32% witte wijnen.

 

Jaarlijkse productie

• Rode wijnen AOP: 174.350 hl (95%)
• Witte wijnen: 68.039 hl
• Rosé: 45.078 hl

 

Biologische wijnbouw

• Aantal ha: 1.100, waarvan 60% gecertificeerd en 40% in conversie.
• Aantal producenten: 80.

 

Maximaal rendement/ha

• Rood en rosé: 55 hl
• Wit en mousserend: 60 hl
• Zoete witte wijn: 45 hl
• Laat geoogste witte wijn: 25 hl

Méthode ancestrale

Deze oude methode (ook wel "gaillacoise" genoemd) is de oorspronkelijke manier om een mousserende wijn te maken. Het bestaat uit het vroeg bottelen van de wijn, vóór het einde van de alcoholische gisting van de most. De gisting wordt dus voltooid in de fles. Op deze manier vindt de schuimvorming op natuurlijke wijze plaats. Het restsuikergehalte (tussen 10 en 80 gram) bepaalt het type mousserende wijn: brut, halfdroog of zoet. Historisch gezien was de méthode ancestrale de enige techniek die werd gebruikt om mousserende wijnen te maken vóór de ontdekking van de Champagne-methode. Ze wordt nog steeds gebruikt in Gaillac.

 

Gaillac Vendanges Tardives

De AOC Gaillac heeft deze vermelding in 2011 gekregen. Gemaakt van de druivenrassen loin de l'oeil en ondenc uit de beste percelen. Overrijp geoogst, handmatig en met selectie. De druiven hebben veel suiker door natuurlijk indrogen of botrytis. Het minimum suikergehalte van de most is 280 g/l, het maximale rendement is 25 hl/ha. Verplichte rijping van 18 maanden na de gisting. Het zijn krachtige wijnen met grote complexiteit in geur en smaak, veel lengte en elegantie. De gebruikte druivenrassen zorgen ook voor voldoende frisheid om de suikers te compenseren.